Αφιέρωμα στον καθ. Γεώργιο Ν. Χατζιδάκι

Έλληνες Ινδολόγοι και Ινδολογικές Σπουδές στην Ελλάδα

Ο Γεώργιος Νικολάου Χατζιδάκις (1848 – 1941) υπήρξε ο θεμελιωτής της επιστήμης της γλωσσολογίας στην Ελλάδα και πρώτος καθηγητής της Γλωσσολογίας και της Ινδικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1890 έως το 1923. Ανήκε στα ιδρυτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών το 1926, και ένα χρόνο αργότερα διετέλεσε πρόεδρός της.

Ο Γεώργιος Χατζιδάκις γεννήθηκε στην Μύρθιο Αγίου Βασιλείου στην Κρήτη στις 12 Νοεμβρίου1848 και σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1877 του χορηγήθηκε υποτροφία από το Πανεπιστήμιο Αθηνών για μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία (Πανεπιστήμια Λειψίας, Ιένας και Βερολίνου) και μαθήτευσε για τρία περίπου χρόνια δίπλα σε κορυφαίους ευρωπαίους γλωσσολόγους, όπως ο Γκέοργκ Κούρτιους (Georg Curtius), και ο μαθητής του Καρλ Μπρούγκμαν (Karl Brugmann), ο Έντουαρντ Σίβερς (Eduard Sievers) και ο Μπέρτολτ Ντέλμπρυκ (Berthold Delbrück).

Το 1880 επέστρεψε στην Ελλάδα όπου αρχικά εργάστηκε στο Διδασκαλείο Αθηνών. Ένα χρόνο αργότερα, το 1881, και σε ηλικία 33 ετών, ο Χατζιδάκις ανακηρύχθηκε διδάκτορας. Το ίδιο έτος διορίστηκε υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το 1885 προάχθηκε σε έκτακτο καθηγητή, ενώ το 1890 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής της Γλωσσολογίας και της Ινδικής Φιλολογίας και ανέλαβε την ομώνυμη έδρα. Αποσύρθηκε το 1923. Το 1906 εκλέχθηκε Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ διετέλεσε δύο φορές (1892-1893 και 1908-1909) κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου. Ήταν ο άνθρωπος που προώθησε την ιδέα της δημιουργίας του Κέντρου Συντάξεως τοῦ Ἱστορικοῦ Λεξικοῦ τῆς Νέας Ἑλληνικῆς Γλώσσης, το οποίο στην πορεία του χρόνου διαμορφώθηκε ως Κέντρον Ἐρεύνης τῶν Νεοελληνικῶν Διαλέκτων καὶ Ἰδιωμάτων – ΙΛΝΕ. Πολέμησε δύο φορές στις κρητικές εξεγέρσεις, τη μία σε νεαρή ηλικία το 1866 και την άλλη το 1897, ήδη καθηγητής της έδρας της Γλωσσολογίας και της Ινδικής Φιλολογίας. Επίσης ήταν εκλεγμένο ανεπιστέλλον μέλος των Ακαδημιών του Βερολίνου, της Βιέννης, του Μονάχου και της Βουδαπέστης, της Επιστημονικής Εταιρείας του Γκέτινγκεν και της εταιρείας Ελληνικών Σπουδών του Λονδίνου. Ακόμη κατείχε τη θέση του διδάκτορα στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας.

Απεβίωσε στην Αθήνα στις 27 Ιουνίου 1947.

Το τετράτομο γλωσσολογικό σύγγραμμά του Ακαδημεικά Αναγνώσματα εκδόθηκε για πρώτη φορά κατά την περίοδο 1902-1904, ενώ η δεύτερη έκδοση έγινε την περίοδο 1924-1931.

Στους δύο πρώτους τόμους των Ακαδημεικών Αναγνωσμάτων εξετάζεται η ελληνική, η λατινική και η σανσκριτική γραμματική, και παρουσιάζεται το ινδικό αλφάβητο και γραφικό σύστημα των Ινδών. Ο τρίτος και ο τέταρτος τόμος του έργου περιλαμβάνουν τη «γενική γλωσσική» και μία σύντομη ιστορία της επιστήμης της γλωσσολογίας.

Πηγές:

Βασιλειάδης, Δημήτριος Θ. «Σανσκριτικές Σπουδές στην Ελλάδα» στο Εισαγωγή στη Σανσκριτική Γλώσσα, Αθήνα, 2^η έκδοση 2022: ΕΛΙΝΕΠΑ

Χατζιδάκις, Γεώργιος Ν., Ακαδημεικά Αναγνώσματα, Αθήνα, επανέκδοση 1992: Βασιλείου

https://digitallibrary.academyofathens.gr/archive/item/492?fbclid=IwAR1ZyRgicV4TZWUnEOWROmXlvCaRkDad42Y-BStHkgMzx1uARdrjBc6mtxM