ΑΡΘΡΑ

Μία Άποψη για τον Ορισμό της Γιόγκα

της Κικής Λιαρμακοπούλου-Στάη*

S1030043Ο Πατάντζαλι συγκέντρωσε, ταξινόμησε και κωδικοποίησε όλες τις παραδοσιακές τεχνικές της Γιόγκα που υπήρχαν στην εποχή του και το έργο του από αυτή την άποψη υπήρξε μεγαλειώδες.

Ο Πατάντζαλι υιοθέτησε τις φιλοσοφικές αρχές  της Σάνκυα και παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο φιλοσοφικό σύστημα, διατυπωμένο σε βραχύτατους αφορισμούς (Sutras). Ο αντικειμενικός σκοπός του είναι η απελευθέρωση του ενσαρκωμένου Εαυτού από τα δεσμά της ύλης. Για το σκοπό αυτό, παρουσίασε μια απόλυτα επιστημονική πρακτική μέθοδο, που μοιάζει πολύ με τη σύγχρονη ψυχολογία του βάθους (του Καρλ Γιούνγκ) και είναι άξια θαυμασμού.

Συμφωνώ με τη σχετικά αθεϊστική προσέγγιση του Πατάντζαλι, καθώς ασχολείται αποκλειστικά με τις ικανότητες  του ανθρώπου, με τρόπο επιστημονικό και χωρίς να εμπλέκει  τους θεούς στη σωτηριολογική  του αναζήτηση. Επίσης, συμφωνώ με την εξαιρετικά μεθοδική και λακωνική παρουσίαση της φιλοσοφικής μεθόδου του ( Αστάνγκα Γιόγκα) που είναι απαλλαγμένη από την ατέρμονη ηθικολογία και τον  μεταφυσικό διαχωρισμό του καλού και του κακού, που επικρατούσε κατά κόρον στη σκέψη των σύγχρονων φιλοσόφων του Πατάντζαλι. Συμφωνώ ακόμα, ότι αντιλαμβανόμαστε τον υλικό κόσμο μέσα από τον περιορισμό των πέντε αισθήσεων και ότι ταυτιζόμαστε με τα κύματα της σκέψης.

Ολόκληρο το φιλοσοφικό έργο του Πατάντζαλι έγκειται στην ανάπτυξη τεχνικών που θα ελέγξουν και θα κυριαρχήσουν πάνω στα αλλεπάλληλα κύματα σκέψης, που διαδέχονται το ένα το άλλο ασταμάτητα και δημιουργούν ένα πυκνό αδιαπέραστο πέπλο, που κρατάει αιχμάλωτο τον ενσαρκωμένο Εαυτό. Αυτό όμως δεν πραγματεύεται και η σύγχρονη γνωσιακή ψυχολογία; Την παρατήρηση των σκέψεων, την επίγνωση, τον έλεγχο και την κυριαρχία πάνω στις σκέψεις; Ο νους είναι το όργανο εκείνο, που μας καθιστά ή αιχμάλωτους ή ελεύθερους. Θεωρώ λοιπόν, μεγαλειώδη ολόκληρη τη θεωρία του Πατάντζαλι και την Αστάνγκα Γιόγκα ένα φιλοσοφικό αριστούργημα.

Η μοναδική μου ένσταση και αμφιβολία βρίσκεται στην αντίληψη άρνησης του κόσμου που διαπνέει σχεδόν ολόκληρη την ινδική σκέψη, έχοντας επηρεάσει και το έργο του Πατάντζαλι. Μπορώ να κατανοήσω την αντίληψη αυτή, μόνον στα πλαίσια αποφυγής του πόνου και της ανθρώπινης δυστυχίας, που προφανώς επικρατούσε και στη χώρα των μεγάλων αντιθέσεων, που ήταν πάντα η Ινδία. Άραγε ο Απελευθερωμένος Εαυτός πρέπει να είναι αναγκαστικά ο Αρνητής του Κόσμου; Δεν έχω βρει ακόμη την απάντηση. Και ίσως να μην υπάρχει καν απάντηση. Να υπάρχει μόνον αναζήτηση.

Σύμφωνα με τον Πατάντζαλι, Γιόγκα είναι το «σταμάτημα των διακυμάνσεων του νου».

Όπως όμως βιώνω και αντιλαμβάνομαι τον δρόμο της Γιόγκα,

Η Γιόγκα είναι Ένωση

Μέσα από τη Γιόγκα ξανακολλώ τα κομμάτια του σπασμένου καθρέφτη,

Διαλύομαι και επανασυντίθεμαι,

Αιωρούμαι και βυθίζομαι,

Πεθαίνω και ξαναγεννιέμαι,

Αγαπώ τη Ζωή, μέσα από την αποδοχή του θανάτου,

Αγαπώ το θάνατο μέσα από την αποδοχή της Ζωής,

Διαθέτω τον Εαυτό μου στο Σύμπαν Και το Σύμπαν μου τον επιστρέφει

Καλύτερο και σοφότερο.

Η Γιόγκα είναι Στάση

Είναι η Αναπνοή.

Γιόγκα είναι να μιλώ με τη Σιωπή.

Γιόγκα είναι η Υπέρβαση, η μετατόπιση των ορίων.

Είναι να περπατώ στα σύννεφα,

Κρατώντας τα πόδια σταθερά στη γη.

Είναι ο εξακοντισμός στη σφαίρα του Θείου

και η Ανακάλυψη του χαμένου Εαυτού

Γιόγκα είναι το αίσθημα της Απόλυτης Ελευθερίας

Το δικαίωμα να ζήσεις και να πεθάνεις χωρίς αλυσίδες.

Γιόγκα είναι η αποδοχή και η συγχώρεση.

Το να βλέπω τον κόσμο με τα μάτια του Άλλου

Γιατί ο Άλλος είναι ο Εαυτός.

Γιόγκα είναι η Τέχνη για τον Καλλιτέχνη

Η Επιστήμη για τον Ερευνητή

Είναι ο θάνατος του Παροδικού

Και η Γέννηση στο Αιώνιο

Γιατί δεν είμαστε τα παιδιά της Ύλης

Είμαστε τα παιδιά της Ενέργειας και της Αστρόσκονης


Με Φως και Αγάπη


kiki Liarmakopoulou-stai* H Κική Λιαρμακοπούλου-Στάη είναι Ιδρύτρια της ανοιχτής φιλοσοφικής ομάδας ”Γνώθι Σαυτόν” και Ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Γιόγκα Ελλάδας. Πλήρες αναγνωρισμένο διδακτικό μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δασκάλων Γιόγκα (IYTA), καθώς και USA και India Alliance και με 15ετή διδασκαλία στη Γιόγκα και τον Διαλογισμό.