Koh-I-Noor: Ο Θησαυρός της Ινδίας

Της Αθηνάς Αλκίνη

Το Koh-I-Noor, ‘’το Βουνό του Φωτός’’ είναι το πιο διάσημο διαμάντι όλου του κόσμου χάρη στη μοναδική του ιστορία αλλά και στο ότι αποτελεί ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα. Έχοντας διεκδικηθεί από χώρες όπως η Ινδία, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Ιράν, το διαμάντι κατέληξε στη συλλογή των Βρετανικών Βασιλικών Πολύτιμων Λίθων το 1800, κατά την περίοδο της βρετανικής αποικιοκρατίας στην Ινδία. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί υποστηρίζουν την επιστροφή του στην Ινδία, ενώ κάποιοι τάσσονται υπέρ της άποψης ότι πλέον έχει ενταχθεί στην πολιτιστική κληρονομιά της Αγγλίας, επομένως αποτελεί και τμήμα της.

Οι πρώτες γραπτές πηγές που αναφέρονται στο διάσημο διαμάντι χρονολογούνται το 3200 π.Χ. σε σανσκριτικά και πιθανώς κείμενα της Μεσοποταμίας. Αναφέρεται ότι το Koh-I-Noor βρέθηκε στη βορειοκεντρική Ινδία, αρχικά στα 191 καράτια, αλλά αργότερα κόπηκε στα 105.6 καράτια από τον χρυσοχόο της βασιλικής οικογένειας, τον Garrad του Λονδίνου, το 1852, με σκοπό την ανάδειξη της λάμψης του. Πολλοί Ινδουιστικοί, και όχι μόνο, μύθοι και θρύλοι αποδίδονται στο διαμάντι.

Κατά τη διάρκεια της Μουγκάλ Αυτοκρατορίας στην Ινδία, το Koh-i-Noor επήλθε στην κατοχή του Μουγκάλ αυτοκράτορα Shah Jahan, καθώς ήταν ενσωματωμένο στο διάσημο θρόνο του από πολύτιμους λίθους που αναπαρηστούσε ένα παγώνι, περίπου το 1640. Μετέπειτα ο Πέρσης ηγεμόνας Nadir Shah εισέβαλλε στο Δελχί το 1739 και απέκτησε τον θρόνο μαζί με το διαμάντι. Ήλθε στην κατοχή πολλών ηγεμόνων και βασιλέων, και καθώς η δύναμη της Ινδίας άρχισε να αναπτύσσεται, οι Βρετανοί γρήγορα εμφανίστηκαν να την εκμεταλλευτούν. Το διάσημο διαμάντι κατέληξε στον Σιχ ηγεμόνα, Ranjit Singh, και το 1849, κατά την προσάρτηση του Punjab, το Koh-i-Noor κατέληξε στους Βρεττανούς και αργότερα τοποθετήθηκε ανάμεσα στα πετράδια του βασιλικού στέμματος της Βασίλισσας Βικτόρια και Βασίλισσας Ελισάβετ, αντίστοιχα.

Αφού απεβίωσε η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ το 2022, το ζήτημα του επαναπατρισμού του Koh-i-Noor στην Ινδία ήλθε ξανά στην επιφάνεια. Η Ινδία διεκδίκησε ακόμη μια φορά το διαμάντι πριν τη στέψη του Βασιλιά Καρόλου Γ’ και της Καμίλλα το 2023. Παρά την απόφαση της βασιλικής συζύγου να μην συμπεριληφθεί στο στέμμα της, το διαμάντι θα αποτελεί τμήμα της έκθεσης της συλλογής των Βασιλικών Πολύτιμων Λίθων στον Πύργο του Λονδίνου, καθώς αναγνωρίζεται ως σύμβολο κατάκτησης.

Η έκθεση θα πραγματεύεται την προέλευση όλων των πετραδιών του στέμματος. Σχετικά με το Koh-i-Noor, το διαμάντι θα συνοδεύεται από ένα πλήθος αντικειμένων και προβολών, συμπεριλαμβανομένου ενός σετ Ινδικών κοσμημάτων με ένα αντίγραφο του περιβόητου διαμαντιού με τις διαστάσεις που διέθετε πριν την κοπή του καθώς και μια ταινία μικρού μήκους που χαρτογραφεί την πορεία του.

Παρά τη διπλωματική εκστρατεία του Πρωθυπουργού της Ινδίας, Narendra Modi, για την επανάκτηση του διαμαντιού Koh-i-Noor και των χιλιάδων άλλων ευρημάτων και θησαυρών που κλάπηκαν κατά τη βρετανική αποικιοκρατική εκμετάλλευση αιώνων στην υποήπειρο της Ινδίας, ο Πρωθυπουργός της Αγγλίας Rishi Sunak δεν έχει δείξει κάποια πρόθεση για την επιστροφή του πετραδιού στην Ινδία, παρά τη δική του ινδική καταγωγή.

*Η Αθηνά Αλκίνη γεννήθηκε στην Αθήνα, το 2004. Είναι φοιτήτρια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, στο Τμήμα Εικαστικών Τεχνών. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στο εξωτερικό και έχει βραβευτεί για το εικαστικό της έργο. Έχει επίσης μελετήσει σχετικά με τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, Γλώσσα και Επικοινωνία στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η Αλκίνη αρθρογραφεί και μεταφράζει κείμενα σχετικά με ζητήματα που αφορούν την ιστορία, την τέχνη και τον πολιτισμό.

Φωτογραφία άρθρου: Το Koh-i-Noor τοποθετημένο στο κέντρο του βρετανικού στέμματος.