ΙΝΔΙΑ & ΙΝΔΟΙ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ & ΤΕΧΝΗ
Δημήτριος Βασιλειάδης
Η μελέτη αυτή αποσκοπεί να αρχειοθετήσει τον τρόπο με τον οποίο οι σύγχρονοι Έλληνες έχουν καταγράψει και απεικονίσει τις εντυπώσεις τους γύρω από την Ινδία αλλά και τις εξέχουσες προσωπικότητες του Ινδικού πολιτισμού μέσα από τη λογοτεχνία, τη σάτιρα και την τέχνη τους.
Η μελέτη θα ανανεώνεται συνεχώς, καθώς ευελπιστούμε ότι με την πάροδο του χρόνου και τη συμβολή των φίλων αναγνωστών θα εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία που θα έρχονται στο φως.
Οι δημοσιεύσεις είναι σε χρονολογική σειρά.
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣ ΡΑΜ ΝΑΤΗ ΚΟVIND ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη. Καθημερινή 19.06.18
Κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στην Ελλάδα. ο Πρόεδρος της Ινδίας έκανε συχνές αναφορές στις μακρόχρονες ιστορικές σχέσεις που συνδέουν την Ελλάδα και την Ινδία και χαρακτήρισε τον Μέγα Αλέξανδρο ως «τον πιο διάσημο Έλληνα που ήρθε στην Ινδία», προσθέτοντας ότι «έφτασε στο ηγέτης ενός στρατού εισβολής το 326 π.Χ. – αλλά έφυγε ως φίλος. Κάθε Ινδός μαθητής ξέρει πώς ο Αλέξανδρος και ο Πόρος πολέμησαν μια μάχη και έπειτα έγιναν σύμμαχοι».
Ο ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ
Ναζίμ Χικμέτ
Tο ποίημα «Μικρόκοσμος», που γράφτηκε και δημοσιεύθηκε το 1934 από τον Θεσσαλονικιό ποιητή Ναζίμ Χικμέτ (1902 – 1963), αποτελεί απόσπασμα από ένα επικό έργο σχετικά με τη ζωή και το θάνατο του Ινδού επαναστάτη Benerjee.
Ο «Μικρόκοσμος» αποδόθηκε στην ελληνική από τον Γιάννη Ρίτσο, μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο και τραγουδήθηκε από την Μαρία Δημητριάδη. Συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο «Πολιτικά Τραγούδια» του Θάνου Μικρούτσικου που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Lyra το 1975.
Τα λόγια του τραγουδιού:
Και να, τι θέλω τώρα να σας πω
Μες στις Ινδίες, μέσα στην πόλη της Καλκούτας,
φράξαν το δρόμο σ’ έναν άνθρωπο.
Αλυσοδέσαν έναν άνθρωπο `κει που εβάδιζε.
Να το λοιπόν γιατί δεν καταδέχουμαι
να υψώσω το κεφάλι στ’ αστροφώτιστα διαστήματα.
Θα πείτε, τ’ άστρα είναι μακριά
κι η γη μας τόση δα μικρή.
Ε, το λοιπόν, ό,τι και να είναι τ’ άστρα,
εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω.
Για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληκτικό,
πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο,
είναι ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει,
είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε.
Ακούστε το τραγούδι ΕΔΩ
ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΙΝΔΙΑ
Soter (Πάνω) και Πάνος Μαραγκός (Κάτω)
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον -μετά και τη νέα απαίτηση της τρόικας για κατάργηση της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας– αποκτά η τοποθέτηση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου κατά τη διάρκεια συνάντησής του με βουλευτές του Πασόκ από την Κεντρική Μακεδονία. Απαντώντας στις ανησυχίες που του εξέφρασαν, ο κ. Παπανδρέου φέρεται να είπε : “Στην Ελλάδα έχουμε Εθνικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και θεσμούς που προστατεύουν τους εργαζόμενους. Δεν είμαστε “Ινδία” και ούτε πρόκειται να γίνουμε”.
Πηγές: Κάποια πράγματα θεωρούνται πολυτέλεια… όπως οι μισθοί της Ινδίας. Από τον Πάνο Μαραγκό για την εφημερίδα το Έθνος.
ΙΝΔΟΠΡΕΠΕΙΣ ΓΑÏΔΟΥΡΟΠΡΕΠΕΙΑΙ
Μποστ (1918 -1995)
Αυτό το σκίτσο του Μποστ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αυγή στις 31 Μαΐου 1964.
Ο Πειναλέων διαβάζει την «Αυγή» και περιγράφει στη «μητέρα» του την προσέλευση επισήμων στην κηδεία του Παντίτ Νεχρού, του ηγέτη της Ινδίας (που είχε πεθάνει στις 28 Μαΐου από καρδιακή προσβολή). Με μπουζούκι στο χέρι, η μαμά Ελλάς απαντά ότι θα έπρεπε να υποβάλουν τα σέβη τους και οι Έλληνες συνθέτες που αντλούν έμπνευση από τα ινδικά τραγούδια (ακριβέστερα: τα αρμέγουν). Στο φόντο, ο βράχος της Ακρόπολης με μια υπερμεγέθη ελληνική σημαία και στον ουρανό ένα γερμανικό αεροπλάνο.
Την προηγούμενη μέρα στη Βουλή, ο Μίκης Θεοδωράκης, στην παρθενική του ομιλία ως βουλευτής (είχε εκλεγεί στις εκλογές του Φεβρ. 1964), είχε στραφεί εναντίον των «ινδοπρεπών» τραγουδιών που μονοπωλούσαν το πρόγραμμα του ραδιοφωνικού σταθμού της ΥΕΝΕΔ, ενώ τα δικά του τραγούδια, παρά την πολιτική αλλαγή, λογοκρίνονταν.
Η ομιλία Θεοδωράκη ήταν επεισοδιακή διότι πριν μπει στο κυρίως θέμα ο Μίκης είχε θελήσει να αναφερθεί στη μνήμη του Γρ. Λαμπράκη. Όμως, αυτό στάθηκε αδύνατον εξαιτίας των αντιρρήσεων τόσο από βουλευτές της ΕΡΕ όσο και από τον κεντρώο προεδρεύοντα της Βουλής, τον Μαν. Μπακλατζή. Αυτή τη συμπεριφορά προφανώς στηλιτεύει ο Μποστ στον τίτλο του σκίτσου κάνοντας λόγο για «γαϊδουροπρέπειες».
Πηγή! http://sarantakos.wordpress.com/2010/02/17/indompost/#more-1849
ΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΟΙ ΔΟΥΛΕΙΕΣ
Χρήστος Κάρμιος (1913-1999)
Στίχοι από επιθεωρησιακή σάτιρα του 1945. Πάντα επίκαιρη.
ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
Κωνσταντίνος Καβάφης (1863 – 1933)
Νομίσματα με ινδικές επιγραφές.
Είναι κραταιοτάτων μοναρχών,
του Εβουκρατιντάζα, του Στρατάγα,
του Μεναντράζα, του Εραμαϊάζα.
Έτσι μας αποδίδει το σοφό βιβλίον,
την ινδική γραφή τής μιας μεριάς των νομισμάτων.
Μα το βιβλίο μας δείχνει και την άλλην
που είναι κιόλας κ’ η καλή μεριά
με την μορφή του βασιλέως. Κ’ εδώ πώς σταματά ευθύς,
πώς συγκινείται ο Γραικός ελληνικά διαβάζοντας,
Ερμαίος, Ευκρατίδης, Στράτων, Μένανδρος.
ΣΤΑ 200 Π.Χ.
Κωνσταντίνος Καβάφης (1863 – 1933)
«Aλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων—»
Μπορούμε κάλλιστα να φαντασθούμε
πως θ’ αδιαφόρησαν παντάπασι στην Σπάρτη
για την επιγραφήν αυτή. «Πλην Λακεδαιμονίων»,
μα φυσικά. Δεν ήσαν οι Σπαρτιάται
για να τους οδηγούν και για να τους προστάζουν
σαν πολυτίμους υπηρέτας. Άλλωστε
μια πανελλήνια εκστρατεία χωρίς
Σπαρτιάτη βασιλέα γι’ αρχηγό
δεν θα τους φαίνονταν πολλής περιωπής.
A βεβαιότατα «πλην Λακεδαιμονίων».
Είναι κι αυτή μια στάσις. Νοιώθεται.
Έτσι, πλην Λακεδαιμονίων στον Γρανικό –
και στην Ισσό μετά – και στην τελειωτική
την μάχη, όπου εσαρώθη ο φοβερός στρατός
που στ’ Άρβηλα συγκέντρωσαν οι Πέρσαι:
που απ’ τ’ Άρβηλα ξεκίνησε για νίκην, κ’ εσαρώθη.
Κι απ’ την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,
την απαράμιλλη: βγήκαμ’ εμείς·
ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.
Εμείς· οι Aλεξανδρείς, οι Aντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ’ οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Aιγύπτου και Συρίας,
κ’ οι εν Μηδία, κ’ οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ώς μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ώς τους Ινδούς.
Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!
ΩΣ ΟΙ ΙΝΔΟΙ ΕΙΣ ΦΥΛΑΣ, ΟΥΤΩ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904)
Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Έλληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας:
α) Εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσιν εις την χύτραν του προϋπολογισμού.
β) Εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας εν παντί τρόπω να λάβωσιν τοιούτον.
γ) Εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ’ επιφορισμένους να γεμίζωσι την χύτραν διά του ιδρώτος των.
Σατιρικό σκίτσο από τις εφημερίδες της αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσκεψης του Τζίντου Κρισναμουρτι στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1930.
Πηγή: Βιβλιοθήκη Κρισναμούρτι
