Nyaya and Aristotelian Logic: A Comparative Study

ΚΕΝΤΡΟ ΙΝΔΙΚΩΝ & ΕΛΛΗΝΟ-ΙΝΔΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ

Ο σκοπός συγγραφής του έργου είναι κυρίως η συγκριτική μελέτη των απαρχών της λογικής όπως αυτές αντιπροσωπεύονται αφενός από την σανσκριτική Nyāya του Gautama αφετέρου από το πολυθρύλητο Όργανον του Αριστοτέλη, έργο που σημάδεψε τη δυτική λογική για 2000 χρόνια. Μέσα από την μελέτη αναμένεται να αναδειχθεί πώς και σε ποιο βαθμό οι δύο  σχολές επηρέασαν τα σύγχρονα συστήματα δυτικής λογικής που εμφανίστηκαν και αναπτύχθηκαν από τις αρχές του 20ου αιώνα.

Για την πραγμάτωση και αντικειμενικότερη τεκμηρίωση επί των ανωτέρω, επιλέχθηκε η στρατηγική της μελέτης των αυθεντικών κειμένων σε σανσκριτική και αρχαία ελληνική. Έτσι, ήδη υπάρχουσες μεταφράσεις θα έχουν αποκλειστικά υποβοηθητικό αλλά κυρίως δευτερεύοντα ρόλο. Η κύρια αιτία για την απόφαση αυτή είναι η  από καιρό σχηματισθείσα διαπίστωση του γράφοντος ότι οι διάφορες μεταφράσεις συνηθέστατα προέρχονται από άλλες πηγές που αποτελούν και οι ίδιες μετάφραση. Έτσι το κείμενο αλοιώνεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να απέχει αισθητά από το πρωτότυπο τόσο ενοιολογικά όσο και αισθητικά.

Η ανάλυση των κειμένων θα εστιάσει αρχικά στα θεμέλια του οικοδομήματος της λογικής όπως πραγματεύονται στα δύο κείμενα. Πώς δηλαδή οι δύο σχολές αντιλαμβάνονται τη λογική ως επιστήμη, ποιές είναι οι ουσιώδεις διακριτές λειτουργίες της και ποιές οι αρχικές ένοιες στις οποίες αυτή στηρίζεται.

Στη συνέχεια θα εξετασθεί η λογική ως πρακτική. Πώς γίνεται δηλαδή αντιληπτή η λογική διαδικασία μέσα στις δύο σχολές. Μια μεταλογική υποβοηθούμενη από τη σύγχρονη μαθηματική λογική θα χρησιμοποιηθεί όπου κρίνεται σκόπιμο.

Τέλος θα αναδειχθούν τα μονοπάτια που οι δύο σχολές δημιούργησαν καθώς και οι προοπτικές που ανέδειξαν μέσα από τη διαφορετική οπτική γωνία κατά την οποία είδαν τη λογική διαδικασία.

Ερωτήσεις που θα επιδιωχθεί να απαντηθούν μέσα από το έργο :  Είναι τα δύο συστήματα συμπληρωματικά; Μήπως το ένα σύστημα αποτελεί υποσύνολο του άλλου; Μπορούμε να αποφανθούμε ή να πιθανολογήσουμε με σχετική βεβαιότητα για το ποιό σύστημα προηγήθηκε χρονολογικά μέσα και από το πρίσμα της θεώρησης κοινής προγονικής ινδοευρωπαϊκής γλώσσας; Ποια είναι η σύνδεση με τα σύγχρονα συστήματα λογικής; Υπάρχουν εμφανείς επιδράσεις σε μη συμβατικές / μη κλασσικές λογικές;

Οποιαδήποτε συνδρομή που μπορεί να υποβοηθήσει την άρτια εκπλήρωση του παρόντος έργου και την εξαγωγή αντικειμενικών συμπερασμάτων είναι ευπρόσδεκτη.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1.            INTRODUCTION

2.            FOUNDATION OF LOGIC – CATEGORIES

3.            INDUCTION

4.            DEDUCTION

5.            SYLLOGISMS

6.            NYAYA REASONING

7.            NYAYA PRINCIPLES

8.            NYAYA ARGUMENTS

9.            COMPARISON OF THE TWO SYSTEMS OF LOGIC

10.         CONNECTION WITH PROPOSITIONAL LOGIC

11.         SIMILARITIES WITH FIRST ORDER LOGIC

11.         NYAYA AND PARACONSISTENT LOGIC- LINKS

12.         ARISTOTELIN AND MODAL LOGIC

13.         MANY VALUED LOGICS  

14.         SYNOPSIS – CONCLUSIONS

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αριστοτέλης. (1994). ΑΠΑΝΤΑ (Vols. 23-27) (Νικολούδης, Η. Π., Trans.). Αθήνα: Κάκτος

Hilbert, D. & Ackermann, W. (1999). Principles of mathematical logic (Hammond, L. M., Leckie G. G. & Steinhardt, F. Trans.). Rhode Island: AMS Chelsea publishing. (Original work published 1938).

Kant, I. (2014).  Λογική [Logik, ein handbuch zu vorlesungen] (Τασάκος, Χ., Trans.). Αθήνα: Printa. (Original work published 1800).

Keith, B. A. (1921). An exposition of the NYĀYA and VAIÇEṢIKA Systems. Oxford: Clarendon Press.

Priest, G. (2012). An Introduction to Non-Classical Logic (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press.

Sinha, N. (1923). The Vaiśeṣika Sûtras of Kaṇâda. Allahabad: Vijaya Press. 

Tarski, A., (2013). Introduction to Logic and to the Methodology of the Deductive Sciences (Helmer, O., Trans.). Mansfield Centre, USA: Martino Publishing. (Original work published 1941).

Tomassi, P. (1999). Logic. New York: Routledge.

Vidyâbhuṣana, Mahâmahopâdhyaya Satîśa Chandra (1913). The Nyâya Sutras of  Gotama. Allababad: Indian Press.

* Ο Δημήτρης Χανιώτης γεννηθήκε στην Αθήνα. Μετά το τέλος μιας μακράς και παραγωγικής πορείας ως αξιωματικός του ναυτικού, αρχικά συνεργάσθηκε με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και κατόπιν εργάσθηκε στον ιδιωτικό τομέα. Έχει σπουδάσει φυσική, μαθηματικά και προγραμματισμό ενώ ως μεταπτυχιακός φοιτητής βιοπληροφορική και μηχανικός συστημάτων. Από το 2016 είναι μέλος της ΕΛΙΝΕΠΑ, σπουδάζει τη σανσκριτική καθώς και φιλοσοφία σε Αγγλικό Πανεπιστήμιο. Στα κύρια ενδιαφέροντά του περιλαμβάνονται η λογική (ρίζες και αρχές της), η σημασιολογία, η σύνθεση των λέξεων καθώς και ο ανάπτυξη μεταγλωττιστών για προχωρημένες εφαρμογές.

Δημοσιεύσεις του Δημήτρη Χανιώτη στα INΔIKA

Είναι ή δεν είναι ανήθικη η θανάτωση ζώων; INΔIKA 2017