Αφιέρωμα στον Δρ Θεοχάρη Προβατάκη
Του Δημήτρη Βασιλειάδη & Κώστα Παντουβά
Στη μνήμη του άρχοντα, δασκάλου και ευεργέτη Θεοχάρη Προβατάκη (12 Απριλίου 1941 – 3 Δεκεμβρίου 2015) που έζησε με τη Χάρη και απέθανε με αυτήν.
“Θάνατος δεν είναι η εξάλειψη του φωτός. Είναι μόνο το σβήσιμο της λάμπας επειδή έχει έρθει η αυγή”
Ραβιντρανάθ Ταγκόρ
Ο Θεοχάρης Προβατάκης γεννήθηκε στο χωριό Χριστός Ιεράπετρας Κρήτης και σπούδασε θεολογία, ιστορία και αρχαιολογία με υποτροφίες της ελληνικής και γαλλικής κυβερνήσεως. Προσέφερε τις υπηρεσίες του σε σημαντικές θέσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα από όπου και συνταξιοδοτήθηκε με τη θέση του διευθυντή συντονιστή του Υπουργείου Πολιτισμού. Παράλληλα δίδαξε θέματα της ειδικότητάς του σε ανώτερες και ανώτατες πανεπιστημιακές σχολές από τις οποίες και μετακαλείτο. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε περιοδικά και εφημερίδες, ως συντάκτης σε λεξικά, επιστημονικά περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες και ως καθηγητής σε σχολές αξιωματικών ενόπλων δυνάμεων και σωμάτων ασφαλείας στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Πραγματοποίησε από το εθνικό δίκτυο Ραδιοφωνίας εκατοντάδες ραδιοφωνικές και δεκάδες τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα τον λόγο, την ιστορία, την τέχνη και την παράδοση του Ελληνισμού. Έλαβε μέρος σε πανελλήνια κα διεθνή επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια όπου πραγματοποίησε καινοτόμες δημοσιεύσεις. Είναι συγγραφέας μεγάλου αριθμού μονογραφιών, λογοτεχνικών έργων και άλλων σημαντικών εργασιών ιστορικού, θεολογικού, λαογραφικού και αρχαιολογικού χαρακτήρα, τα οποία σηματοδοτούν τη βαθιά του γνώση, την επιστημονική του κατάρτιση και το πλούσιο ερευνητικό του έργο. Άρθρα και επιστημονικές του εργασίες έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτα περιοδικά και εφημερίδες μέσα και έξω από την Ελλάδα. Μεγάλος μάλιστα αριθμός από τα έργα του, έχουν μεταφραστεί σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες.
Ο κ. Προβατάκης ανακηρύχθηκε διδάκτωρ φιλοσοφίας και θεολογίας και τιμήθηκε με Βραβείο της Ακαδημίας
Αθηνών μετά χρηματικού επάθλου, με Βραβεία Λογοτεχνίας όπως και με δεκάδες άλλα χρυσά και αργυρά βραβεία και άλλες διακρίσεις από Ιδρύματα και Υπηρεσίες. Επίσης, υπήρξε πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λογοτεχνών Ελλάδος όπως και πρόεδρος ή μέλος ικανού αριθμού πολιτιστικών φορέων. Τιμήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως με το Οφφίκιον του Άρχοντος Καστρινσίου, αξίωμα ή υπούργημα ειδικής φύσεως, το οποίο κατανέμεται κατ’ αξίαν και σε ειδικές μόνο περιπτώσεις. Τιμήθηκε ακόμη από τον πρίγκιπα Ιωάννη Λάσκαρη Κομνηνό της Ισπανίας με τον Ανώτατο Ταξιάρχη και με το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Αγίου Ευγενίου, από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων με το Χρυσό Σταυρό μετά Στέμματος του Τάγματος του Πανάγιου Τάφου και από την Εκκλησία της Κρήτης με τον Τίμιο Σταυρό των Αποστόλων Παύλου και Τίτου.
Ο Δρ Προβατάκης υποστήριξε στα καθήκοντά της την αδελφή του και Ηγουμένη της Ιεράς Μονής Αγίου Αρτεμίου Κορυδαλλού Ησυχία μοναχή μέχρι το τέλος της ζωής της, οπότε και την ακολούθησε ένα μήνα μετά στην ουράνια κατοικία. Υπήρξε στενός φίλος του Προέδρου της ΕΛΙΝΕΠΑ Δρ Δημήτρη Βασιλειάδη και ευεργέτης της Ελληνο-Ινδικής Εταιρείας Πολιτισμού και Ανάπτυξης.
Η ζωή, το πολιτιστικό έργο και η προσφορά του Θεοχάρη Προβατάκη στον ελληνισμό και την ορθοδοξία καταγράφηκαν από τον Σταύρο Χριστοδουλάκη σε ένα τόμο, με τίτλο «Θεοχάρης Μιχ. Προβατάκης» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μπατσιούλας Ν. & Σ., Momentum.
Tο εκλεκτό πνευματικό τέκνο της Κρήτης Θεοχάρης Μιχαήλ Προβατάκης aπεβίωσε στην Aθήνα σε ηλικία 75 περίπου ετών και ενταφιάστηκε στο Γ΄ Νεκροταφείο Νίκαιας την 7/12/2015
Στην τελευταία του κατοικία τον συνόδευσαν πλήθη από τις Κρητικές παροικίες και του πνευματικού κόσμου των Αθηνών. Πολλοί φίλοι του τον αποχαιρέτησαν με θερμούς αποχαιρετισμούς, μεταξύ των οποίων και ο Ρεθύμνιος συμπολίτης Κώστας Ε. Παδουβάς, αντιστράτηγος ε.α., πολιτικός μηχανικός, συγγραφέας, ο οποίος στον επικήδειο λόγο του είπε τα εξής:
Αλησμόνητε φίλε Θεοχάρη,
Η πρόωρη φυγή σου στερεί από τον πνευματικό κόσμο του τόπου τη χαρισματική πνευματική σου προσωπικότητα. Μια προσωπικότητα που αναπτύχθηκε αρχικά στη φημισμένη σχολή του γένους γενικής παιδείας Πατμιάδα και εμπλουτίστηκε μετέπειτα σε σχολές των επιστημών Θεολογίας, Αρχαιολογίας και Ιστορίας των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Αθηνών, όπου στη συνέχεια υπήρξες πτυχιούχος υπότροφος για μεταπτυχιακές σπουδές, περιλαμβανομένων των τμημάτων 3 ξένων γλωσσών (Αγγλικών, Γαλλικών, Εβραϊκών) και της Δημόσιας Διοίκησης. Επιστέγασμα όλων αυτών ήταν η ανακήρυξή σου σε διδάκτορα Φιλοσοφίας και θεολογίας.
Σταδιοδρόμησες επί 36 χρόνια στο Υπουργείο Πολιτισμού με εξαιρετική εξέλιξη μέχρι Διευθυντής Υπουργείου και παράλληλα διετέλεσες Δημοσιογράφος, Αρχισυντάκτης εντύπων Μέσων Ενημέρωσης, ιδρυτικό μέλος και υψηλόβαθμο στέλεχος Εταιρειών των γραμμάτων, όπως Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελλήνων συγγραφέων και λογοτεχνών, ενώ από τις πνευματικές σου δεξαμενές δίδαξες, ως επιστημονικός μετακλητός καθηγητής , φοιτητές Πανεπιστημίου, παραγωγικών σχολών Ενόπλων Δυνάμεων και σχολών Μετεκπαιδεύσεως σε θέματα Θρησκειολογίας, Ομιλητικής, ρητορικής, ιστορίας της Τέχνης, ενώ μεγάλος αριθμός των πνευματικών έργων σου κυκλοφορούσαν σε διάφορες γλώσσες πανελλήνια και πανευρωπαϊκά.
Η πλούσια αυτή πνευματική κατάρτιση και δραστηριότητα πολυπραγμοσύνης αποτυπώνεται στις αυτοτελείς εκδόσεις 85 επώνυμων βιβλίων σου, μεταξύ των οποίων εκδόσεις και επανεκδόσεις για την Ιερή και Ιστορική Μονή Αρκαδίου και άλλους τόπους των εθνικών απελευθερωτικών αγώνων, στα οποία προστίθενται 22 βιβλιοδετημένες επιστημονικές ανακοινώσεις και όχι μόνο. Διέδωσες και διέσωσες πάμπολλες εκφράσεις του νεοελληνικού πολιτισμού στο ευρύτερο κοινό με αμέτρητες διαλέξεις, ομιλίες, ραδιοφωνικές – τηλεοπτικές εκπομπές, δημοσιεύσεις στον επιστημονικό και μη τύπο ημεδαπής και αλλοδαπής, διασκεύασες και μεταγλώττισες κείμενα διακεκριμένων συγγραφέων, επιμελήθηκες πλήθος εκδόσεων, προλόγισες ή παρουσιάσεις συγγραφικά έργα άλλων συγγραφέων, μεταξύ των οποίων είχα την τιμή να περιλαμβάνομαι.
Πέραν αυτών, ήσαν καθοριστικές οι εποικοδομητικές συμμετοχές σου στην ίδρυση και λειτουργία πληθώρας οργανώσεων επιστημονικών Συνεδρίων, προσκυνηματικών εκδρομών θρησκευτικού και εθνικού περιεχομένου μετά επιστημονικών ξεναγήσεων, εθνολογικών και Λαογραφικών Μουσείων όπου φυλάσσονται συλλογές αντικειμένων μεγάλης και ακόμη αμύθητης αξίας, Αρχείων πολλών πολιτιστικών φορέων, Σεμιναρίων εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης στελεχών Δημόσιας Διοίκησης, της Ένωσης Δημοσιογράφων Κρητικού Τύπου, της Φοιτητικής Κρητικής Εστίας Αθηνών, της Μονής Αγίου Αρτεμίου Κορυδαλλού κ.ά.
Τεκμήρια όλων αυτών μαζί με σπάνιας αξίας αντικείμενα, εικονογραφικό υλικό, αναφορές στην προσωπικότητα σου σε εγκυκλοπαίδειες και τα βιογραφικά λεξικά, συνυπάρχουν στην πλουσιότατη προσωπική βιβλιοθήκη και στο προσωπικό αρχείο σου. Ευχόμαστε να συντηρούνται αδιάλειπτα για να μετριάζεται η θλίψη από την απουσία σου στο επόμενο στάδιο ζωής χωρίς την παρουσία σου.
Αγαπημένε και αξέχαστε φίλε Θεοχάρη,
οι ξεχωριστές παρουσίες σου στον κόσμο μας από πλευράς επιδόσεων, δραστηριοτήτων και ορατών δημιουργημάτων σε καθιέρωσαν ως πνευματικό άνθρωπο της αριστείας στο υποσυνείδητο όλων. Εκεί όπου θα έρχονται η ήπια ευγενική μορφή σου, η δική σου δυνατή θέληση της δημιουργίας χωρίς ανταγωνισμούς, η θετική ενέργεια που συνόδευε την παρουσία σου, με βαθιά εκτίμηση του συνολικού έργου σου. Πάντα θα αναπολούμε τις στιγμές και τα στιγμιότυπα σπάνιου μεγαλείου των μηνυμάτων που εκπέμπουν τα τόσα πολλά πνευματικά δημιουργήματα που μας χάρισες, είτε κατέλειπες σαν πνευματικό καθολικό καταπίστευμα στις επερχόμενες γενεές.
Ουδέποτε θα ξεχάσουμε το πόσο υπέροχα και αποτελεσματικά τίμησες την πνευματική ζωή του τόπου και ανεξάρτητα από τις κάθε είδους 33 και πλέον τιμητικές διακρίσεις που έλαβες, μεταξύ των οποίων το οφίκιο του Άρχοντα Καστρινσίου της Αγίας του Χριστού Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ανώτατες διακρίσεις από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, την Ακαδημία Αθηνών, τη Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης, διάφορες Μητροπόλεις και Μονές , του Υπουργείου Πολιτισμού, διαφόρους Δήμους και Κοινότητες, δημόσιες Ελληνικές και ξένες υπηρεσίες και από άλλους Ελληνικούς και ξένους φορείς , θα έχεις μετά θάνατο την αδιάλειπτη τιμητική διάκριση όσων σε γνώρισαν όπου γης, διότι με την πολυμερή παρουσία σου τίμησες επάξια τον κόσμο του Ελληνικού πνεύματος και της Ορθοδοξίας.
Εύχομαι ο ιστορικός του μέλλοντος να ερευνήσει το συνολικό έργο σου και ο πανάγαθος Θεός να σε αναπαύσει ειρηνικά και να δώσει την εξ Ύψους παρηγοριά στους οικείους σου.
Καλό κατευόδιο επιστήθιε πνευματικέ φίλε και αδελφέ Θεοχάρη Προβατάκη!
